Εργαστήριο Εξωσωμικής ανάλυσης & Παθολογίας εγκεφάλου - ExoBrain
Δρ Ιωάννης Σωτηρόπουλος (PhD) - Διευθυντής Εργαστηρίου – Ερευνητής Γ
Τηλέφωνο: 210-6503588
Email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.
O Δρ Ιωάννης Σωτηρόπουλος (PhD) είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Εξωσωμικής ανάλυσης και παθολογίας του εγκεφάλου - ExoBrain και εντάχθηκε στο ερευνητικό δυναμικό του Ινστιτούτου Βιοεπιστημών & Εφαρμογών (ΙΒΕ) του Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» (ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος) στις αρχές του 2021. Σπούδασε Βιολογία στο Τμήμα Βιολογίας του Παν. Πατρών και εκπόνησε τις διδακτορικές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης και στο Max Plack Institute of Psychiatry (Γερμάνια). Έχει εκπαιδευτεί και εργαστεί σε διάφορα πανεπιστημιακά ιδρύματα και ερευνητικά ινστιτούτα όπως University College London (Ηνωμένο Βασίλειο), Max Planck Institute of Psychiatry (Γερμανία), Columbia University (ΗΠΑ), RIKEN Brain Science Institute (Ιαπωνία), και MRC Center for Synaptic Plasticity (Ηνωμένο Βασίλειο) και στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Minho (Πορτογαλία). Tο ερευνητικό έργο του Δρ. Σωτηρόπουλου και της ομάδας του επικεντρώνεται στην κατανόηση του ρόλου παραγόντων κινδύνου (π.χ. χρόνιο ψυχολογικό στρες, φύλο, χρόνιος πόνος) στην εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ (ΝΑ), με ιδιαίτερη έμφαση στη σχέση μεταξύ ΝΑ και κατάθλιψης, μιας διαταραχής που επίσης σχετίζεται με το στρες.
Συνδυάζοντας μελέτες σε κύτταρα, ζώα και ανθρώπους, η ερευνητική δουλεία Δρ. Σωτηρόπουλου αποσκοπεί:
1) στην διευκρίνιση των αιτιοπαθολογικών μηχανισμών της ΝΑ και της κατάθλιψης με έμφαση στο χρόνιο στρες και την πρωτεΐνη Tau ως βασικούς ρυθμιστές νευροπλαστικότητας και νευροπαθολογίας,
2) στον έλεγχο νέων θεραπευτικών στόχων και ουσιών/σχημάτων όπως τα αντινοηματικά νουκλεοτίδια (antisense oligonucleotides-ASOs), η κανναβιδιόλη και οι ψυχεδελικές ουσίες,
3) στον ρόλο των εξωσωμάτων ως διαμεσολαβητές αλλά και βιοδείκτες της παθολογίας του εγκεφάλου στην ΝΑ και την κατάθλιψη.
Η ερευνητική δουλειά του Δρ. Σωτηρόπουλου και της ομάδας του έχει δημοσιευθεί σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά υψηλής απήχησης όπως PNAS, Molecular Psychiatry, EMBO J, J Neuroscience, Cell Signal & Comm αλλά και διάφορα κεφάλαια σε επιστημονικά βιβλία – λίστα δημοσιεύσεων https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=Sotiropoulos+I&sort=date.
Έχει λάβει διάφορα βραβεία & διακρίσεις, όπως Hirnliga Alzheimer Award 2009, AD/PD Young Faculty 2014 Award, Jerome Lejeune 2017 Award, Janssen Innovation Award 2017, Alzheimer Association Award for Best Mentor in Neuroscience 2021. Ως ενεργό μέλος της «Ελληνικής Πρωτοβουλίας ενάντια στην νόσο Αλτσχάιμερ – ΗΙΑΑD», o Δρ. Σωτηρόπουλος έχει επιμεληθεί και συμβάλει στην συγγραφή ενός πολυσυλλεκτικού βιβλίου για την νόσο Αλτσχάιμερ για το ευρύ κοινό (« Όταν η λογική κυνηγάει την μνήμη: η πολυδιάστατη απειλή της νόσου Αλτσχάιμερ στον 21ο αιώνα», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).
Δρ Zαφειρούλα (Ηρώ) Γεωργούση – Ερευνήτρια Α (αφυπηρετήσασα)
Τηλέφωνο: 210-6503564
Email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.
Η Δρ Ζαφειρούλα (Ηρώ) Γεωργούση είναι Διευθύντρια Ερευνών (Αφυπηρετήσασα 2022) του IBE. Αποφοίτησε από το Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, έλαβε δίπλωμα από το Queen Elizabeth College, UK (1981), πραγματοποίησε διδακτορικές σπουδές στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και στο Πανεπιστήμιο της Ruhr, Γερμανία (Διδακτορικό 1986 από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών) και μεταδιδακτορική έρευνα στο Πανεπιστήμιο Vanderbilt, ΗΠΑ (1986-1989), EKEΦΕΔ (1990-1994) και Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, UK (1994-1995). Eρευνήτρια του ΙΒΕ από το 1995, διηύθυνε το Εργαστήριο «Κυτταρικής Σηματοδότησης και Μοριακής Φαρμακολογίας» του ΙΒE μέχρι την αφυπηρέτησή της.
Τα ενδιαφέροντα της Δρος Γεωργούση εστιάζονται στους μηχανισμούς σηματοδότησης των υποδοχέων που συζευγνύονται με G πρωτεΐνες (GPCRs), με έμφαση στους οπιοειδείς που εμπλέκονται στην αντίληψη του πόνου, την ανοχή, την εξάρτηση από ναρκωτικές ουσίες και τη νευρωνική διαφοροποίηση. Η ομάδα της προσδιόρισε:
α) πρωτεΐνες που αλληλεπιδρούν με αυτούς τους υποδοχείς και τροποποιούν τη σηματοδότηση τους,
β) μεταγραφικούς παράγοντες και γονίδια, των οποίων η λειτουργικότητα τροποποιείται μετά από χορήγηση οπιοειδών προκαλώντας αλλαγές στη ανάπτυξη και διαφοροποίηση των νευρώνων,
γ) ένα νέο σηματοδοτικό μονοπάτι μέσω του οποίου ο κ-οπιοειδής υποδοχέας επάγει αυτοφαγία και οδηγεί σε αλλαγές συναπτικών πρωτεϊνών σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου υπό συνθήκες στρες.
Η ομάδα της έχει επίσης αναπτύξει κυτταρικές σειρές αναφοράς για ανακάλυψη νέων θεραπευτικών ενώσεων και συμπληρωμάτων διατροφής για την ανακούφιση του πόνου και του στρες.
Η Δρ. Γεωργούση έχει δημοσιεύσει σε επιστημονικά περιοδικά υψηλής απήχησης (βλ. Scopus) και είναι κάτοχος διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Οι ερευνητικές της δραστηριότητες έχουν χρηματοδοτηθεί από εθνικούς και ευρωπαϊκούς φορείς και φαρμακευτικές εταιρείες. Σε επίπεδο μεταφραστικής έρευνας για ταυτοποίηση νέων βιοενεργών μορίων ανακούφισης από πόνους έχει βραβευθεί από το Ιnternational Warsaw Invention Show (Πολωνία), τη Διεθνή Ομοσπονδία Εφευρετών, την Πολωνική Κυβέρνηση και τον Ελληνικό Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας . Έχει εκπαιδεύσει μεγάλο αριθμό προπτυχιακών, μεταπτυχιακών και διδακτορικών φοιτητών, είναι μέλος του Διιδρυματικού «Athens International Master's Program in Neurosciences» συντονίζοντας και το μάθημα «Cellular and Molecular Neuroscience» και διδάσκει επίσης σε άλλα μεταπτυχιακά προγράμματα. Πέραν των άλλων δραστηριοτήτων της, διατελεί και μέλος της Επιτροπής Ηθικής και Δεοντολογίας του ΕΚΕΦΕΔ.
Καθ. Κώστας Ιατρού (PhD) - Ομότιμος Ερευνητής
Τηλέφωνο: 210-6503562
Email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.
Ο Καθ. Κώστας Ιατρού (PhD) είναι Ομότιμος Διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Βιοεπιστημών και Εφαρμογών (ΙΒΕ) στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» (ΕΚΕΦΕΔ). Σπούδασε Φυσιογνωσία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (1964-70), εκπόνησε τις διδακτορικές του σπουδές στα Πανεπιστήμια του Sussex (Ηνωμένο Βασίλειο, 1973-73) και του Calgary (Καναδάς, 1975-1977) και έλαβε μεταδιδακτορική εκπαίδευση στο Πανεπιστήμιο Harvard (ΗΠΑ, 1977-81). Έχει διατελέσει Καθηγητής Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Calgary του Καναδά (1981-2001, Αντεπιστέλλων (Adjunct) Καθηγητής 2001-σήμερα), Διευθυντής του IBΕ (1998-2003), Διευθυντής του Εργαστηρίου "Μοριακή Γενετική Εντόμων και Βιοτεχνολογία" του IBΕ (1998-2013), Μέλος του ΔΣ του ΕΚΕΦΕΔ (1998-2003) και Αντιπρόεδρος του ΔΣ και Προσωρινός Διευθυντής του ΕΚΕΦΕΔ (2002-2003).
Οι μελέτες του Δρ. Ιατρού στην μοριακή βιολογία, γενετική, φυσιολογία, παθολογία και εξέλιξη των εντόμων, συνέβαλαν στην κατανόηση θεμελιωδών αναπτυξιακών διεργασιών ευκαρυωτικών οργανισμών και στην ανάπτυξη καινοτόμων εργαλείων με πολλαπλές εφαρμογές στις βιοεπιστήμες. Ο Δρ. Ιατρού έχει συγγράψει 118 πρωτότυπα άρθρα και κεφάλαια βιβλίων σε διεθνή περιοδικά υψηλής απήχησης (πρωτότυπες δημοσιεύσεις στο https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=iatrou+k) και είναι κάτοχος σχετικών Αμερικανικών, διεθνών και Ελληνικών διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.
Πέραν της συμμετοχής του σε μελέτες για εξεύρεση νέων βιοενεργών μορίων για τη μείωση ανεπιθύμητων παρενεργειών οπιοειδών ουσιών στο κεντρικό νευρικό σύστημα, στην παρούσα φάση η ερευνητική δουλειά του Δρ Ιατρού επικεντρώνεται στη μελέτη των οσφρητικών λειτουργιών αιματοφάγων εντόμων με σκοπό τη δυνατότητα παρέμβασης σε αυτές και τον περιορισμό της μετάδοσης μολυσματικών ασθενειών σε ζώα και ανθρώπους. Ειδικότερα, χρησιμοποιώντας ως μοντέλο το κουνούπι-φορέα της ελονοσίας Anopheles gambiae, οι μελέτες εστιάζονται στην ανακάλυψη πτητικών οργανικών ενώσεων (volatile organic compounds, VOCs) φυσικής προέλευσης, που προκαλούν συμπτώματα ανοσμίας σε κουνούπια και σε άλλα αιματοφάγα έντομα. Συγκεκριμένα, οι μελέτες επικεντρώνονται στην ανακάλυψη φυσικών μικρομορίων που προσδένονται στον οσφρητικό συν-υποδοχέα ORco (απαραίτητος για την λειτουργικότητα όλων των οσφρητικών υποδοχέων) και δρουν ως ανταγωνιστές του και, κατά συνέπεια, ως ανταγωνιστές πρακτικά όλων των οσφρητικών υποδοχέων.
